Plan spotkania:

• Przypomnijmy sobie
• Życie i działalność Pawła
• Barnaba i Paweł na Cyprze
• Paweł i Barnaba w Ikonium
• Paweł z Barnabą w Derbe i Listrze
• Postanowienie apostołów w Jerozolimie
• Chrystus a Prawo
• Cyprian Kamil Norwid - „Wielkie słowa”

Przypomnijmy sobie:

Szaweł był prześladowcą chrześcijan. Potwierdzają to Dzieje Apostolskie, w których Szaweł występuje po raz pierwszy w związku z męczeństwem Szczepana i to nie tylko jako bierny świadek tej śmierci (Dz 7,58; Dz 22,20; Dz 26,10). Podczas jednej z takich prześladowczych akcji ok. r. 36 zdarzył się wypadek, który stał się punktem zwrotnym w dotychczasowym życiu Szawła: zmartwychwstały Chrystus, ukazując się Szawłowi pod Damaszkiem, kazał temu prześladowcy przyjąć chrzest święty po to, by móc uczynić z niego następnie swoje narzędzie wybrane, czyli wielkiego apostoła pogan (Dz 9,3-16; Ga 1,12.15n; Ef 3,2n). Po krótkim pobycie na Pustyni Arabskiej Szaweł rozpoczyna głoszenie Ewangelii w Damaszku (Ga 1,17; Dz 9,20), po czym udaje się wspólnie z Barnabą do Jerozolimy, by nawiązać kontakt z niektórymi spośród Dwunastu, a zwłaszcza z Piotrem (Ga 1,18; Dz 9,26-29). Około roku 39 przybywa do rodzinnego Tarsu (Ga 1,21; Dz 9,30). Następnie pracuje przez jakiś czas z Barnabą w Antiochii (Dz 11,25n), przygotowując się równocześnie do pierwszej wyprawy misyjnej.

Rok Świętego Pawła

I wyprawa Świętego Pawła

Życie i działalność Pawła

Paweł jako Nowy Człowiek zostaje wybrany na „narzędzie” do głoszenia Dobrej Nowiny wśród pogan. Przez trzy lata pozostaje na pustyni, by zgłębiać naukę Jezusa, a następnie udaje się do Jerozolimy, aby spotkać się z Piotrem i pozostałymi Apostołami. Znany ze swej prześladowczej działalności, zostaje przez nich przyjęty z dużą rezerwą. Dzięki jednak interwencji Barnaby, Apostołowie otwarcie przyjmują Pawła do swojego środowiska. Jednak wierni prawu mojżeszowemu Żydzi postanawiają zemścić się na Szawle za zdradę i szykują na niego zasadzkę. Apostołowie świadomi grożącego Mu śmiertelnego niebezpieczeństwa odsyłają Go do Cezarei, skąd ok. roku 46-48 Paweł wraz z Barnabą udają się w pierwszą podróż misyjną, która objęła Cypr i wybrzeże małoazjatyckie. Spotkali tu niewielką grupę chrześcijan i nawróconego rzymskiego prokonsula - Pawła Sergiusza. Kolejnymi miastami Pawłowej wyprawy były: Antiochia Pizydyjska, Ikonium, Listra, Derbe i Attile. Wszędzie jako misjonarz stosował tę samą metodę: Zaczynał nauczanie w synagodze, a gdy napotykał na sprzeciw wyznawców mozaizmu, nauczał w domach. Nie szczędził trudu. Czasem był prześladowany i siłą wyrzucany z miasta, ale Paweł znał cel swojej pracy i widział jej owoce. W każdym mieście zakładał Kościół lokalny, w którym ustanawiał prezbiterów przez nakładanie rąk w czasie postu i modlitwy.

Cypr, Pafos - bazylika wczesnochrześcijańska

Barnaba i Paweł na Cyprze Dz 13, 4-14

A oni wysłani przez Ducha Świętego zeszli do Seleucji, a stamtąd odpłynęli na Cypr. Gdy przybyli do Salaminy, głosili słowo Boże w synagogach żydowskich; mieli też Jana[Marka] do pomocy. Gdy przeszli przez całą wyspę aż do Pafos, spotkali pewnego maga, fałszywego proroka żydowskiego, imieniem Bar-Jezus, który należał do otoczenia prokonsula Sergiusza Pawła, człowieka roztropnego. Ten, wezwawszy Barnabę i Szawła, chciał słuchać słowa Bożego.Lecz przeciw stawił się im Elimas - mag /tak bowiem tłumaczy się jego imię/, usiłując odwieść prokonsula od wiary.

Ale Szaweł, który także zwie się Paweł, napełniony Duchem Świętym spojrzał na niego uważnie i rzekł: O, synu diabelski, pełny wszelkiej zdrady i wszelkiej przewrotności, wrogu wszelkiej sprawiedliwości, czyż nie zaprzestaniesz wykrzywiać prostych dróg Pańskich? Teraz dotknie cię ręka Pańska: będziesz niewidomy i przez pewien czas nie będziesz widział słońca. Natychmiast spadły na niego mrok i ciemność. I chodząc wkoło, szukał kogoś, kto by go poprowadził za rękę.

Wtedy prokonsul widząc, co się stało, uwierzył, zdumiony nauką Pańską. Odpłynąwszy z Pafos, Paweł i jego towarzysze przybyli do Perge w Pamfilii, a Jan wrócił do Jerozolimy, odłączywszy się od nich. Oni zaś przeszli przez Perge, dotarli do Antiochii Pizydyjskiej, weszli w dzień sobotni do synagogi i usiedli. Perge jest malowniczym miastem położonym nad rzeką Kestros, obfitującą w ryby, co przyczyniało się do utrzymania ludności. Starożytne miasto czerpie zyski z wymiany i handlu. Miasto to zawdzięcza sławę także okazałej świątyni Afrodyty. Grono słuchaczy Pawła i Barnaby to miejscowi Żydzi, prozelici i poganie otwarci na wiarę w jedynego Boga. W mieście tym powstała prężna wspólnota chrześcijańska, która przetrwała aż do czasów podbojów tureckich.

Z Perge Paweł i Barnaba udali się do pobliskiej Atalii (obecnie Antalya). Atalia stanowiła okno na świat Pamfili i środkowego wybrzeża Azji Mniejszej. Założona w połowie II wieku przed Chr. Atalia uzyskała status stolicy rzymskiej prowincji Pamfillia - Licja. Najstarsza zachowana budowla to fragmenty monumentalnej bramy Hadriana.

Cypr, Pafos - kolumna, przy której był biczowany św. Paweł

Paweł i Barnaba nie zatrzymali się a Atalii, postanowiwszy osiągnąć cel udali się do Antiochii Pizydyjskiej. Antiochia Pizydyjska była położona przy Via Sabate, prowadzącej z Efezu nad Morzem Egejskim na wschód do Kapadocji. W I wieku po Chr. zamieszkiwali tu Grecy i Rzymianie oraz Żydzi. Paweł i Barnaba zostali dobrze przyjęci przez miejscowych Żydów i nauczali ich o Jezusie Chrystusie. Te życzliwe przyjęcie wkrótce zamieniło się w wrogość. Gdy Żydzi zobaczyli tłumy, ogarniała ich zazdrość zazdrość bluźniąc sprzeciwiali się temu co mówił Paweł. Wtedy Paweł i Barnaba powiedzieli odważnie „Należało głosić Słowo Boże najpierw wam, skoro jednak odrzucacie je i sami uznajecie za niegodnych życia wiecznego zwracamy się do pogan” (Dz 13, 45-46). Tak też zaczęła się kształtować świadomość nowych zadań apostolskich. Wskutek podstępnej intrygi, w której wykorzystano pobożne niewiasty. Żydzi wznieśli prześladowanie i wyrzucili ich ze swoich granic. Apostołowie udali się w kierunku Galicji oraz Antiochii Syryjskiej. Doszli do Ikonium.

Cypr, Kykkos - klasztor w Górach Rodos - mozaika Św. Piotr i św. Paweł

Paweł i Barnaba w Ikonium Dz 14, l-7

W Ikonium weszli tak samo do synagogi żydowskiej i przemawiali, tak że wielka liczba Żydów i pogan uwierzyła. Ale ci Żydzi, którzy nie uwierzyli, podburzali i źle usposobili pogan wobec braci. Pozostali tam dość długi czas i nauczali odważnie, ufni w Pana, który potwierdzał słowo swej łaski cudami i znakami, dokonywanymi przez ich ręce.

I podzielili się mieszkańcy miasta: jedni byli z Żydami, a drudzy z apostołami. Gdy jednak dowiedzieli się, że poganie i Żydzi wraz ze swymi władzami zamierzają ich znieważyć i ukamienować, uciekli do miast Likaonii: do Listry i Derbe oraz w ich okolice, i tam głosili Ewangelię.

Apostołowie z Listry udali się do Derbe w południowo wschodniej Likaonii. W tym okresie sąsiednia Kapadocja cieszyła się suwerennościa polityczną. „W tym mieście głosili Ewangelię i pozyskali wielu uczniów” (Dz 14,21). Likaomia graniczyła od wschodu z Kapadocją a od południa z Cylicją. Nauczaniem Pawła towarzyszył cud - uzdrowienie chorego w Listrze. Na widok tego Barnaba został obwołany Zuesem, a Paweł Hermesem. Wkrótce mieli zostać uczczeni specjalną ofiarą i wieńcami. W środowisku pogańskim spodziewano się, żenbóstwo objawi się jako moc uzdrawiająca. Po zorganizowaniu wspólnot, w drodze powrotnej Paweł i Barnaba wrócili do Listry, Ikonium i Antiochii Pizydyjskiej umacniając i zachęcając do wytrwania w wierze. Przeszedłszy przez Pizydię zeszli do Pamfili i Perge, gdzie głosili Słowo Boże. Wkrótce Perge stało się ważną stolicą biskupią. Stamtąd odpłynęli do Antiochii Syryjskiej.

Turcja, Ikonium - kościół św. Pawła

Paweł z Barnabą w Derbe i Listrze Dz 14, 13-14; 18-20

A kapłan Zeusa, który miał świątynię przed miastem, przywiódł przed bramę woły i przyniósł wieńce, i chciał razem z tłumem złożyć ofiarę. Na wieść o tym apostołowie, Barnaba i Paweł, rozdarli szaty i rzucili się w tłum, krzycząc: Tymi słowami ledwie powstrzymali tłumy od złożenia im ofiary. (...)

Tymczasem nadeszli Żydzi z Antiochii i z Ikonium. Podburzyli tłum, ukamienowali Pawła i wywlekli go za miasto, sądząc, że nie żyje. Kiedy go jednak otoczyli uczniowie, podniósł się i wszedł do miasta, a następnego dnia udał się razem z Barnabą do Derbe.

Kapadocja - kolebka chrześcijaństwa w Azji Mniejszej

W podatnym materiale - tufach wulkanicznych, czyli lekkich, porowatych, drobnoziarnistych skał dawni mieszkańcy drążyli prymitywnymi narzędziami mieszkania, a członkowie gmin chrześcijańskich - kościoły. I jedne, i drugie obiekty przetrwały - o dziwo! - do dziś. Nam się udało zwiedzić kilka świątyń. Pierwsze, zbudowane w VII-VIII wieku, miały jedną nawę i jedno sklepienie, natomiast późniejsze wzbogacono o kolumny i kopuły. A już w XII-XIII wieku rzeźbiono również ołtarze, absydy, prezbiteria. We wczesnym okresie chrześcijaństwa pojawiało się tu wielu mnichów, ponieważ skalne kościoły były doskonałym miejscem do kontemplacji i modlitw. Najciekawsze są ściany powleczone freskami z XI-XII wieku, tak trwałymi, że do tej pory zachowały się w dobrym stanie

Po powrocie z pierwszej wyprawy misyjnej, dokładnie w 14 lat od chwili swego nawrócenia, a więc ok. r. 49, udał się Paweł w towarzystwie Barnaby do Jerozolimy na tzw. „Sobór apostolski” (Ga 2,1). Wtedy doszło do poważnego konfliktu. By nie odstraszać nawróconych hellenistów od nowej wiary, Apostołowie zwolnili ich od nakazów religii mojżeszowej, twierdząc, że one ich nie obowiązują. Natomiast nawróceni Żydzi uważali, że chrześcijaństwo może być tylko nową formą judaizmu, a nie nową religią. Domagali się egzekwowania od nawróconych pogan Prawa Mojżeszowego. Problem ten rozwiązuje Sobór Jerozolimski (ok 49 r.), który uważa, że chrześcijanie nie są zobowiązani do przyjęcia Prawa Mojżeszowego (Dz 15, Ga 2,3-6). Istnieje ciągłość polegająca na wierze w tego samego Boga i Jego obietnice, tak jak uwierzył w nie Abraham. Najlepszym wypełnieniem obietnicy Boga Jahwe jest sam Chrystus. Wiara w Jezusa Chrystusa zawiera ciągłość z wiarą Starego Testamentu

Turcja, Pamukkale

Postanowienie apostołów w Jerozolimie Dz I5, 22-29

Wtedy Apostołowie i starsi wraz z całym Kościołem postanowili wybrać ludzi przodujących wśród braci: Judę, zwanego Barsabas, i Sylasa i wysłać do Antiochii razem z Barnabą i Pawłem. Posłali przez nich pismo tej treści: Apostołowie i starsi bracia przesyłają pozdrowienie braciom pogańskiego pochodzenia w Antiochii, w Syrii i w Cylicji. Ponieważ dowiedzieliśmy się, że niektórzy bez naszego upoważnienia wyszli od nas i zaniepokoili was naukami, siejąc zamęt w waszych duszach, postanowiliśmy jednomyślnie wybrać mężów i wysłać razem z naszymi drogimi: Barnabą i Pawłem, którzy dla imienia Pana naszego Jezusa Chrystusa poświęcili swe życie. Wysyłamy więc Judę i Sylasa, którzy powtórzą wam ustnie to samo. Postanowiliśmy bowiem, Duch Święty i my, nie nakładać na was żadnego ciężaru oprócz tego, co konieczne. Powstrzymajcie się od ofiar składanych bożkom, od krwi, od tego, co uduszone, i od nierządu. Dobrze uczynicie, jeżeli powstrzymacie się od tego. Bywajcie zdrowi!

Turcja, Antalya

Chrystus a Prawo Ga 3, 24-28

Tym sposobem Prawo stało się dla nas wychowawcą, /który miał prowadzić/ ku Chrystusowi, abyśmy z wiary uzyskali usprawiedliwienie.
Gdy jednak wiara nadeszła, już nie jesteśmy poddani wychowawcy.
Wszyscy bowiem dzięki tej wierze jesteście synami Bożymi - w Chrystusie Jezusie.
Bo wy wszyscy, którzy zostaliście ochrzczeni w Chrystusie, przyoblekliście się w Chrystusa.
Nie ma już Żyda ani poganina, nie ma już niewolnika ani człowieka wolnego, nie ma już mężczyzny ani kobiety, wszyscy bowiem jesteście kimś jednym w Chrystusie Jezusie.

Wielkie słowa
Cyprian Kamil Norwid
1
Czy téż o jedną rzecz zapytaliście,
O jedną tylko, jakkolwiek nienowa!
To jest: gdzie papier przepada jak liście,
Pozostawując same wielkie słowa...

2
Gdzie? tych słów wielkich jest wspólna kraina,
Jedna dla ludzi wszystkich i taż sama;
Która nie kończy się, lecz wciąż zaczyna -
Dla nas Ojczyzna dziś, jak dla Adama!

3
Sfera słów-wielkich, jakich nieraz parę
Przez zgasły wieków przelata dziesiątek
I wpierw uderza Cię, niż dajesz wiarę,
Godząc, jak strzały ordzewionej szczątek -

4
Któś je lat temu wypowiedział tysiąc,
Lecz one dzisiaj grzmią - - i Ty za stosem
Ksiąg drukowanych, gotów byłbyś przysiądz,
Że bliższe ciebie są myślą i głosem!

5
Czy wy spytaliście tylko o tyle -
Tylko o jedną tę ksiąg tajemnicę -
Z trupimi głowy na skrzydłach - motyle,
Którymi w ruiny stawię żółtą świécę...

6
Czy zapytaliście, czemu Cicero?
Paweł? lub Sokrat? - tych słów rzekłszy parę -
Żyją... do dzisiaj Cię za piersi bierą,
A ty, choćbyś im nierad, dawasz wiarę.

7
Księgi zaś Twoje, mimo złote wargi
Kart z pargaminu, i Twoje dzienniczki
Z elektrycznymi okrzyki lub skargi
Gasną, jak ckliwe o południu świéczki.

Modlitwa za wstawiennictwem św. Pawła
w roku jubileuszowym:

Boże, nasz Ojcze, za wstawiennictwem św. Pawła, prosimy, uświęcaj nasze rodziny, by stawały się środowiskiem wychowania do życia chrześcijańskiego.Zapal w sercach młodych pragnienie głoszenia ewangelii Jezusa i służby Tobie na wzór św. Pawła. Poślij swojemu Kościołowi licznych i świętych kapłanów, autentycznych świadków Twojej miłości. Spraw, aby nasz Kościół w tym roku poświęconym św. Pawłowi wzrastał w miłości ku Tobie i ku braciom.